آشنایی با کیدزی، پلتفرم ارائه راهکارهای نرم‌افزاری کودکان و نوجوانان

به گزارش روابط عمومی پارک فناوری پردیس به نقل از پیوست، کمی دورتر از تهران و در راه رسیدن به مجموعه کیدزی در پارک فناوری پردیس، به اصطلاحِ «دنیای قشنگ بچه‌ها» فکر می‌کردم؛ راستش من هنوز هم مطمئن نیستم دنیای بچه‌ها دنیای قشنگی باشد، به نظرم جریان مثل همان تصوری است که فکر می‌کنیم قدیم‌ترها دنیا جای بهتری برای زندگی بوده و وقتی پای صحبت قدیمی‌ترها هم می‌نشینیم آنها هم از قدیم‌ترها راضی‌ترند. اما در لا‌به‌لای افکاری که سعی می‌کنم خیلی بوی واقع‌گرایی و شاید ناامیدی نگیرد، نکته‌ای که برایم جالب توجه است آدم‌ها و ایده‌هایی هستند که می‌کوشند دنیا را به جای بهتر و رنگین‌تری برای بچه‌ها تبدیل کنند.

کیدزی یکی از همین فضاهاست. جایی که کودکان امروزی را متعلق به نسل دیجیتال می‌داند و دنیای آنها را فارغ از فضای مجازی به حساب نمی‌آورد. محمودرضا فرهادی مدیرپروژه کیدزی است؛ او رفع دغدغه والدین و در نظر گرفتن نیازهای کودکان را از دلایل اصلی تاسیس کیدزی عنوان می‌کند: کیدزی بر اساس رفع دغدغه‌های والدین راجع به فرزندان‌شان و با ماموریت ساخت و ایجاد بستری برای ارائه خدمات به کودکان و والدین در سال ۱۴۰۰ طراحی و راه‌اندازی شد.

به نظر فرهادی، کیدزی جایی است که ضمن سرگرمی کودکان، والدین هم می‌توانند بدون این‌که به آزادی و هویت مستقل فرزندشان لطمه‌ای بزنند، بر فعالیت‌های او نظارت داشته باشند و جدا از مسائل آموزشی و سرگرمی امکان آموزش سواد مالی به فرزندان‌شان را هم فراهم کنند: کیدزی زیست‌بوم یا اکوسیستم شاخص حوزه کودک و نوجوان بانک پاسارگاد است که یک‌سری خدمات به کسب‌وکارهای حوزه کودک و نوجوان ارائه می‌دهد، اما در واقع کار ما و توسعه کیدزی از سرزمین هوشمند پاد شروع شد.

«سرزمین هوشمند پاد» پلتفرم ارائه انواع محصولات و خدمات دیجیتالی است و در اواخر سال ۹۸ و با نگاه پلتفرمی پاد به کسب‌وکارها، بخش اصلی و عمده‌ای از فعالیت‌های این پلتفرم روی بازار کودک و افراد زیر ۱۸ سال متمرکز شد: متوجه مشکلات و کمبودهای حوزه بانکی برای کودکان و افراد زیر ۱۸ سال شده بودیم و تلاش‌مان را روی رفع نیازها و پر کردن خلأهای این بازار گذاشتیم.

فرهادی داشتن یک نگاه جدید و آینده بانکداری دیجیتالی را منوط به نگاه توسعه‌ای به زیرساخت‌های دیجیتالی و نیازهای کودک و نوجوان می‌داند: هدف ما در سرزمین هوشمند پاد ارائه زیرساخت به سبد خانوار بود و دیدیم می‌توانیم از طریق سرویس‌های کیدزی فعالیت خود را در این حوزه گسترش دهیم. در واقع ارائه زیرساخت برای فعالیت در حوزه کودک ماموریت و هدف ماست و در این بخش، هم کسب‌و‌کار و هم مشتری ‌نهایی را در نظر می‌گیریم. سال ۹۸ در پروژه پاد در حال توسعه سرویس بودیم و به این نتیجه رسیدیم که به دلیل نبود امکان ارائه سرویس به افراد زیر ۱۸ سال، بسیاری از خدمات در این بخش مغفول مانده است. نبود امکان احراز هویت برای زیر ۱۸ ساله‌‌ها ارائه بسیاری از خدمات مستقل را ناممکن می‌کرد. ما در بهترین حالت با هویت پدر و مادرها در ارتباط بودیم. همین که نمی‌دانستیم با چه کسی باید ارتباط بگیریم گاه کلاف ارتباطی ما را خدشه‌دار می‌کرد. یک روز کودک هفت‌ساله وارد پلتفرم می‌شد و یک روز مادر و پدر ۴۵ساله، اما چون رمز و نحوه ورود والد و کودک یکی بود، امکان تشخیص درست از ما گرفته می‌شد و همین نشناختن کاربر برایمان تبدیل به چالش بزرگی شده بود.

در این نقطه از کار دو رویکرد در مقابل تیم کیدزی قرار می‌گیرد: باید برای حل این مشکل از دو رویکرد استفاده می‌کردیم. اول اینکه بتوانیم فرد را شناسایی کنیم و احراز هویت به‌درستی انجام شود و بُعد دوم این بود که بتوانیم مطابق با قانون به آنها سرویس بدهیم و امکان ارائه سرویس برای خود کودک فراهم شود.

به باور فرهادی، در واقع زیر ۱۸ ساله‌ها همان مستقل‌های وابسته‌ای هستند که باید با نگاهی نظارت‌مندانه به آنها سرویس داد: زیر ۱۸ ساله‌های امروزی شرایط ویژه‌ای دارند و باید بر فعالیت آنها به گونه‌ای نظارت شود که آزادی و اختیار عمل‌شان تحت‌الشعاع قرار نگیرد. ما باید به گونه‌ای فعالیت می‌کردیم که کسب‌وکارها را هم به سمت کیدزی جذب کنیم، چون این چرخه به واسطه حضور کسب‌وکارها در کنار افزایش کاربران‌مان تکمیل می‌شد.

وی بحث روان‌شناختی و بانکی در سنین زیر ۱۸ سال را هم موضوع حساسی می‌داند: نمی‌توان تمام زیر ۱۸ ساله‌ها را در یک چارچوب قرار داد، صفر تا پنج‌ساله‌‌ها به یک شکل، پنج تا هفت‌ساله‌ها به یک شکل و به‌ترتیب سن این نیازها تغییر می‌کند. سن و سلیقه هر فرد جداست و در این سنین حساسیت‌ها هم بیشتر است و باید دغدغه‌های اخلاقی کودکان در کنار حساسیت‌های آنها به‌خوبی درک شود.

در اینکه تجربه‌های بچه‌های امروزی با ما بچه‌های قدیم فرق زیادی کرده است شکی نیست. اما یکی از اصول مهم در کسب‌وکارهایی که با دنیای کودکان در ارتباطند توجه به این نکته است که به آنها به گونه‌ای سرویس داده شود که کودکی کردن بچه‌ها در این میان فراموش نشود: روی یک لبه حساس در حرکتیم، باید به شکلی پیش برویم که هم دنیای بچه‌ها را پیچیده نکنیم، هم دغدغه‌های والدین را درک کنیم. ما حتی در بحث زیپاد هم که حساب بانکی کودکان است به موضوع نگاهی منطقی و دوبعدی کرده‌ایم. بیشتر تمرکزمان در احراز هویت بوده و در تلاشیم بیشتر خط مشی سواد مالی را آموزش بدهیم. در واقع می‌خواهیم حس استقلال را به کودکان و نوجوانان انتقال ‌دهیم. ضمن اینکه ما فقط ارائه‌دهنده خدمت بانکی نیستیم، بلکه کلیه خدمات مرتبط به حوزه کودکان را پوشش می‌دهیم.

در واقع کیدزی خود را دانای کل در ارائه خدمات در این حوزه نمی‌داند و معتقد است این هم‌افزایی است که به ساز فعالیت‌های آنها نوای خوبی می‌بخشد: خدمات ما در لایه زیرین است و ما ارائه‌دهنده زیرساخت هستیم. مثلاً مهم‌ترین دغدغه ما برای شناخت کودک یعنی احراز هویت، یکی از سرویس‌هایی است که ما زیرساخت‌های آن را فراهم کردیم. ضمن اینکه پس از لایه احراز هویت، باید خدمات واقعی به دنیای کودک را هم مهیا کنیم. برای اینکه چرخه کامل بشود روی خدمات زیرساختی در کیدزی چند کسب‌وکار ایجاد کردیم که به سایر کسب‌وکارها نشان دهیم این کار شدنی است و جواب می‌دهد و آنها را هم دعوت به مشارکت و بزرگ‌تر کردن این چرخه کردیم. در واقع ما در کیدزی خود را متولی حمایت از کسب‌وکارهای حوزه کودک می‌دانیم.

او نبود شناخت درست دولت و حاکمیت از دنیای کودکان و افراد زیر ۱۸ سال و توجه به نیازهای آنها را از نکات مغفول‌مانده در کشور می‌داند: توجه به فضای اقتصادی و آموزش سواد مالی به زیر ۱۸ساله‌ها از جانب حاکمیت جدی گرفته نشده و باید نگاه معقول‌تری به نیازهای زیر ۱۸ ساله‌ها بشود، ما در کیدزی سعی کردیم این چالش را بشناسیم و برای آن راه‌حل بدهیم. اسم این کسب‌وکارها کودکانه است اما در واقع دو بعد دارد: هم بزرگ‌ترها و هم کوچک‌ترها، و به خاطر همین حساسیت‌ها خیلی‌ها در این مسیر شکست خورده‌اند. تولید محصول در حوزه کودک دقت زیادی می‌طلبد.

احمد نیکویی‌نژاد که مدیر محصول کیدزی هم هست معتقد است تولید محصول در حوزه کودکان دقت و وسواس خاصی می‌طلبد: نیت ما از ابتدا این بود که یک واحد کسب‌وکار متمرکز بر حوزه کودک و خانواده در پلتفرم پاد راه‌اندازی کنیم. تا سال ۹۹ هم در زمینه بررسی و تحقیق در زمینه تولید محصول برای کیدزی متمرکز بودیم. محصول کیدزی در واقع نیازسنجی بازار و بررسی برای رفع مشکلات حوزه کودک و نوجوان است و هر بار که می‌خواهیم به سمت تولید محصولی برویم، فرایند نیازسنجی آغاز می‌شود. مطالعات جمعیت‌شناختی، سنجیدن بازار و گرفتن بازخورد از کاربران بخشی از فعالیت‌‌های تیم محصول است. یکی از فضاهای مهمی که در آن به بررسی نیازها و ترسیم‌شان می‌پردازیم مهدکودک و مدارس است و حالا هم روی هم‌افزایی و سیستم یکپارچه محصول متمرکزیم.

به باور نیکویی‌نژاد ایده شکست‌خورده و محصول شکست‌خورده در فعالیت‌های کودک و نوجوان زیاد است: در حوزه کودک و نوجوان موضوعات غیرقابل پیش‌بینی زیاد است و نمی‌شود صد درصدی کاری را انجام داد. به همین خاطر دائم در آزمون و خطاییم. چالش‌های حوزه کودک لایه فنی و لایه رفتاری دارد و همین پیچیدگی‌ها کسب‌وکارهای این حوزه را بیش از سایر بخش‌ها با شکست مواجه می‌کند.

یکی از دیگر فعالیت‌های حوزه کودک و نوجوان تشخیص واقعی نیاز آنها با در نظر گرفتن روحیات غیرقابل پیش‌بینی‌شان است: واقعاً دنیای بچه‌ها قابل پیش‌بینی نیست. نمونه اخیر زی‌کارت در محصول زیپادمان بود، همه تصور می‌کردیم طرح X جذابیت بیشتری برای بچه‌ها خواهد داشت و دیدیم در عمل این‌طور نیست. تجربه به ما نشان داده، تنها موضوعی که می‌توان به آن تکیه کرد دیتای رفتار کاربران است و نباید به ایده‌ها صفر و صدی نگاه کنیم. به همین خاطر روی توسعه چند محصول متمرکزیم؛ مثلاً پرنده قصه‌گو یکی از اپلیکیشن‌های رایگان شهر هوشمند کیدزی است که صدها داستان صوتی در خود دارد و تلاش کرده‌ایم منبع مناسبی از قصه‌های مناسب و آموزنده برای کودکان فراهم کنیم. ویدزی هم دنیای کارتون و انیمیشن‌های کودکانه است که از طریق آن بچه‌ها می‌توانند به مجموعه بزرگی از فیلم و سریال انیمیشنی صامت، موزیکال یا دوبله‌شده روز دنیا و مناسب بازه سنی خودشان دسترسی پیدا کنند. همبازی هم از دیگر اپلیکیشن‌ رایگان حوزه سرگرمی شهر هوشمند کیدزی است که مجموعه‌ای کامل از بازی‌های آنلاین کودکانه را بدون نیاز به نصب تک‌تک آن‌ها ارائه می‌دهد و محیطی سالم برای رقابت، مسابقه و سرگرمی کودکان و نوجوانان را تولید و منتشر می‌کند. زیپاد هم که اپلیکیشن کاربردی حساب دیجیتالی کودک و نوجوان پاسارگاد، مختص کاربران زیر ۱۸ سال است و والدین به کمک آن می‌توانند بدون نیاز به حضور در شعب بانک و طی ‌کردن روند طولانی و اداری بانک برای فرزندشان حساب باز کنند.

نیکویی هدف از راه‌اندازی زیپاد را افزایش سطح سواد مالی کودکان و آموزش پس‌انداز به آنها می‌داند: سعی کرده‌ایم در تولید محصولات روی تنوع و نیازهای بازار کودک متمرکز باشیم و متوجه تفاوت فضای کودک با بزرگسال هستیم، در عین حال که باید هر دو جنبه را مد نظر قرار دهیم، نحوه مارکتینگ و ارائه به بازار اینها نیز با هم فرق دارد و حساسیت‌های زیادی می‌طلبد.

زهرا اوحدی مدیرمارکتینگ پروژه کیدزی هم متوجه این حساسیت‌هاست و بازاریابی کیدزی را به دو بخش تقسیم می‌کند: درست است که در کیدزی مخاطب اصلی ما بچه‌ها هستند، اما ما برای بازاریابی نمی‌توانیم و نمی‌خواهیم به طور مستقیم وارد فضای آنها شویم. اصلی‌ترین بستر تبلیغاتی ما شبکه‌های اجتماعی هستند، اما این کانال‌ها راه درستی برای ارتباط گرفتن با بچه‌ها نیستند. دسترسی به بچه‌‌ها برای بازاریابی سخت‌تر است اما می‌خواهیم در جاهای درستی حضور داشته باشیم.

به باور اوحدی، همین محدودیت کانال ارتباطی با کودکان در عین محدودیت، با پیچیدگی‌های خود کار در حوزه مارکتینگ کسب‌وکارهای کودکانه را جذاب‌تر کرده است: استفاده‌کننده و خریداران خدمات ما بچه‌ها هستند، اما در غالب بخش‌ها، تصمیم‌گیرندگان والدین هستند و پدر و مادر باید قانع بشوند که آن سرویس را در اختیار کودک قرار بدهند. همین بخش‌هاست که تفاوت ایجاد می‌کند و مارکتینگ ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

اوحدی بازاریابی و توسعه این حوزه را در آغاز راه می‌داند:«فعلاً خیلی مفهوم رقابت در بازار کسب‌وکاری کودکان شکل نگرفته، هنوز اول راهیم و خیلی حرف برای گفتن وجود دارد. باید در کنار فعالان این حوزه با هم‌افزایی، بازار را توسعه بدهیم. هر قدر کیک این صنعت بزرگ‌تر شود ما و همه بازیگران و البته کاربران بیشتر ذی‌نفع می‌شوند و کار با رقبای حرفه‌ای باعث توسعه کیدزی و فضای کسب‌وکاری می‌شود. هنوز به جایی نرسیده‌ایم که پدر و مادرها انتخاب متعدد داشته باشند و باید در بازاریابی روی ارزش‌های رفتاری کودکان هم پایبند باشیم و نمی‌توان به هر قیمتی در این حوزه بازاریابی کرد. مثلاً وقتی مخاطب‌ مستقیم‌مان بچه‌ها هستند، در اپلیکیشن بچه‌‌ها و مهدکودک‌ها تبلیغات می‌گذاریم؛ وقتی می‌خواهیم نظر پدر و مادرها را جلب کنیم وارد شبکه‌های اجتماعی می‌شویم.

گویا بسته به نوع محصول گاه کودکان پدر و مادرها را سمت کیدزی می‌آورند و گاه والدین:«مثلاً بچه‌ها جذب همبازی می‌شوند و از پدر و مادرشان می‌خواهند راه ورود آنها را به همبازی فراهم کنند و گاه در محصولاتی مثل زیپاد بزرگ‌ترها کودکان‌شان را به زیپاد دعوت می‌کنند. اگر بخواهم سیاست‌های مارکتینگی کیدزی را خلاصه کنم باید بگویم در عین حال که یک بنگاه اقتصادی هستیم اما استعداد‌ها و پتانسیل‌های موجود در فضای کودکان و نوجوانان را مد نظر قرار داده‌ایم و می‌خواهیم کیدزی فضایی برای رشد و توسعه فکری و روحی کودکان باشد و ماموریت ما در کیدزی این است که توسعه بازار در کنار توسعه افکار و حال خوب کودکان انجام شود.